75 jaar

Steenwijk 29 maart 2020

Hallo Yeme,

Eigenlijk zou ik nu in Duitsland moeten zijn, op die beboste heuvel waar jij je, samen met die andere drie, 75 jaar geleden verstopte voor de Duitsers. Uit de verslagen weet ik dat het al een paar dagen regenachtig, somber weer was en koud voor de tijd van het jaar. Jullie verscholen je in dat bos met niets meer dan een kuil vol natte herfstbladeren om je warm te houden.

Het was mijn intentie om precies 75 jaar later op dezelfde heuvel vanuit misschien wel dezelfde oude schuttersput over de vallei uit te kijken. Om de kerktoren van Dörrmorsbach te zien zoals jij die toen ook zag. Om de bomen in het groen te zien komen zoals dat toen ook gebeurde. Om te luisteren naar de stilte om ons heen, slechts verscheurd door de kerkklok. Ik wilde proberen zo dicht mogelijk te komen bij het moment dat jij daar stierf.

In plaats daarvan zit ik thuis. Corona heeft toegeslagen en we zitten met z’n allen wereldwijd in isolatie. ‘Social distancing’ noemen ze dat. Het komt erop neer dat je een ander slechts op anderhalve meter mag naderen en wanneer je ook maar denkt dat je last hebt van een hoest of snotneus, mag je je huis in het geheel niet verlaten. Er gaan mensen dood aan Corona. Het doet een beetje denken aan de Spaanse griep. Volgens mij heb jij ook familie verloren aan de Spaanse griep toch?

Het is een rare wereld nu waarbij mensen op afstand om elkaar heen dansen. Ik denk dat je het maar niks had gevonden. Misschien had je er niet zoveel last van gehad op je boerderij daar in het noorden van Friesland. In maart is er genoeg te doen op het land en je had vast en zeker met je tractor baantjes getrokken over de akkers.

Van ouderen die de oorlog hebben meegemaakt hoor ik dat er wel een vergelijkbare sfeer is. Een sfeer van afwachting, spanning voor wat er gaat komen. Het naar binnen richten naar familie en vrienden maar ook naar buiten en hulp bieden aan wie het nodig heeft.

De gedenkplaat met je foto en levensverhaal moet ook wachten. Je graf in Frankfurt-Am-Main zal nog even zonder moeten doen. Hij staat nu op een mooi plekje in de huiskamer, bij het raam tussen de bank en de oude leunstoel. Een paar keer per dag vangen mijn ogen jouw blik op de foto en denk ik na over hoe dit voor jou zou zijn.

Naarmate de dagen vorderen kruip jij mijn hart in en neem je een plaats in binnen mijn gezin. ‘s Avonds lees ik mijn boek naast je op de bank en hef ik proostend mijn glas naar je foto. Ik bespreek ’s morgens het nieuws met je, dat krijg je ervan als je te lang in huis opgesloten zit met die Corona toestand.

Mijn oudste zoon werkt op een boerderij. Aan het einde van de werkdag ploft hij neer op de oude leunstoel aan de andere kant van je plaat en vertelt over zijn dag. Die leunstoel is eigenlijk van de hond maar met die stinkende kleren mag hij niet op de bank zitten. Oudste is meer van de koeien dan de akkers maar ik weet zeker dat jullie het goed hadden kunnen vinden met elkaar. Je had zomaar één van mijn jongens kunnen zijn.

Toen ik gisteren nadacht over wanneer we de gedenkplaat naar je graf zouden kunnen brengen werd ik verdrietig. Ik ben aan je gehecht geraakt. Dat koppie met die helderblauwe ogen daar bij het raam. Misschien moest ik , als de tijd is gekomen, maar een mooie foto in de kast zetten.

Hartelijke groet, Cindy