Op tijd bukken!

Steenwijk, 9 mei 2020

Hallo Yeme,

Vandaag las ik in de krant: “Kapper verraden door buurtgenoten, 4000 euro boete. Gemeenten enthousiast over inzet kliklijn". Corona brengt het beste in de mens naar boven zullen we maar zeggen. Natuurlijk zijn die regels er niet voor niets. Bescherming van de zwakkeren en bewaking van de kwaliteit van de zorg. Maar allemachtig, wat is er mis mee om even naar je buurman toe te lopen en deze aan te spreken? “Goh kerel, ik weet dat je in de schuur stiekem mensen knipt. Dat is niet verstandig. Stop daarmee.” Het zit ‘m in het geniep, het stiekem verraden en dan door de gordijnen toekijken hoe deze gepakt wordt. Nederland is daar wel goed in. We hebben immers kliklijnen voor allerlei. In sommige gevallen snap ik helemaal dat het achterlangs moet en het gevaar oplevert om op de barricades te klimmen. Maar in de meeste gevallen kan ik er niks mee.
Een Corona-kliklijn voelt heel ongepast. Zeker nu we net de mijlpaal van 75 jaar bevrijding achter de rug hebben. De sfeer van buren die elkaar erbij lappen, terwijl je elkaar ook gewoon kunt aanspreken doet denken aan tijden die we liever achter ons laten.

Regels, ik heb er niet zoveel mee Yeme. Dat zit in mijn genen ben ik bang. Autoriteit en Hempenius, dat botst een beetje. Ooit heb ik me opgegeven voor de KMA, de Koninklijke Militaire Academie. Het leek me prachtig, eindelijk bij een groep horen, broederschap, avontuur. Ik mocht komen maar bedacht me in de week voor de opkomst en verkaste naar Texel om daar een jaar in de seizoenshoreca rond te darren.
Ergens besefte ik dat luisteren en orders uitvoeren zonder deze te bevragen te ver van mijn bed was. Het heeft nog heel lang geduurd eer ik mijn beroepsmatige weg een beetje had gevonden. Ik weet het nog steeds niet zo goed. En dat bevalt me wel.

Sijbren mocht dan een NSB’er zijn, hij deed niet aan stiekem verraad. Als je in 1942 in Leeuwarden tegen de regels inging en hij spotte dat, dan stond hij ervoor. Of sloeg hij erop. Links of rechtsom, bij hem wist je wel wat je aan hem had als het aankwam op de regels van de bezetter. Hij geloofde zo sterk in het gedachtengoed van de Nazi’s dat hij er alles voor over had, een ware idealist. Duitsland zou ons vrijmaken en goedschiks of kwaadschiks, Nederland moest daar in mee.

Sijbren was ook een opportunist want als er iets te verdienen viel met een zwart handeltje was hij er als de kippen bij. Dan nam hij het niet zo nauw met de regels en loerde het verraad van de buren. Of collega’s. Hoe dubbel eigenlijk om aan de ene kant zo openlijk te staan voor regels en aan de andere kant deze net zo hard te buigen voor eigen gewin.
Het is maar net welke kant je bekijkt. Toen Sijbren een partij kolen stal en deze verdeelde onder arme buurtgenoten, wekte dat sympathie op. Mensen hoorden ’s avonds een klop op de deur en vonden een zak met het zwarte goud. Sijbren was dan al door naar de volgende. Hij was enorm begaan met diegene die het moeilijk hadden en probeerde ook daadwerkelijk hulp te bieden. Je moest alleen geen Jood zijn.

Kliklijnen zouden een laatste redmiddel moeten zijn. Het zet een wig in de samenleving en belemmert samen leven. Propaganda als ”Zie je iets dat tegen de regels is, bel en stuur handhaving erop af” kunnen we veranderen in “Spreek aan, leg uit, geef door” . We hebben allemaal de verantwoordelijkheid om deze samenleving een beetje prettig te houden. En ach, in deze 1,5 meter maatschappij kun je altijd op tijd bukken mocht de buurman het er niet mee eens zijn.

Hartelijke groet, Cindy